Gördüğünüz gibi “donuk zekalı-sınır zeka” aralığındayız. Bunun bir altındaki aralık ise “eğitilebilir zihinsel engelli”.
- 0-24 puan aralığı zihinsel engelli
- 25-44 puan aralığı öğretilebilir zihinsel engelli
- 45-75 puan aralığı eğitilebilir zihinsel engelli
- 76-89 puan aralığı donuk zeka-sınır zeka
- 90-110 puan aralığı olağan zeka
- 111-129 puan aralığı parlak zeka
- 130-160 puan aralığı üstün zeka
- 160 ve üstü puan aralığı dahilik
77.yiz demiştik. Listede biraz daha altta yer alan ülkeler hangileriymiş bir bakalım: Evet, ada yerlileri!
Kuş uçmaz, kervan geçmez yerler. Eğitim, bilim, teknoloji konusunda oldukça geride olan toplumlar.
Zaten biraz daha aşağılara inersek Amazon yerlileriyle karşılaşırız muhtemelen.
Bir de üstümüzdeki ülkelere bakalım: Irak, Vietnam vb. ülkeler bulunuyor.
Bu ülkelerin tamamı da çeşit çeşit meselelerle boğuşuyor.
En zeki ülkelere baktığımızda ise -şaşırtıcı olmayan bir şekilde- eğitim, iktisat üzere bahislerde gelişmiş olan ülkeleri görüyoruz.
Böylece “Bizim onlardan neyimiz eksik?” sorusunun karşılığını kısmen almış bulunuyoruz.
“Benim IQ seviyem 140, düşük olanlar düşünsün.” diye çabucak sevinmeyin, etrafınızdakilerin düşük IQ’lu olması ve toplumsal şartlar sizin de zekâ seviyenizi düşürüyor.
Yani 150 IQ’nuz olacakken, kurallardan ötürü 140 IQ’ya sahipsiniz(tahmini bir değer bu, daha az veya çok da etkileyebilir). Buradan da anlıyoruz ki yazar Jim Rohn’un “İnsan, en çok vakit geçirdiği 5 kişinin ortalamasıdır.” sözünün doğruluk hissesi varmış demek ki.
İçinde yaşadığımız ülke, idare sistemi, ekonomik faktörler, eğitim kaideleri, yeterli ve sağlıklı beslenip beslenmediğimiz, genetik yapımız, etraftan alınan uyaranın zenginliği üzere birçok faktörün tesiriyle zekâ düzeyimiz adeta bir oyuncak hamuru üzere şekillenir.
İşte temel sorun da bu faktörlerin kimilerinin yetersiz olması. Lakin buna geçmeden önce Flynn Tesiri denen bir çalışmadan bahsedelim ki ileride anlatacaklarımız başınıza daha düzgün otursun.
Ahlak filozofu James Flynn; her jenerasyonun, IQ testlerinde bir evvelkine göre daha yüksek skorlar aldığını öne sürüyor. Daha sonra yapılan araştırmalarda da hakikaten 1950’lerden beri IQ puanlarının arttığı görülmüş.
Peki bu artışın sebebi neydi? Aslında yanıt pek kolay: Refah düzeyinin artması.
Örneğin sıhhat, bilim, teknoloji, beslenme alanındaki gelişmeler arttığında; hamilelikte sigara kullanımında azalma, hastalıkların daha kolay önlenmesi, ziyanlı kurşun boyaların yasaklanması üzere çok sayıda tesiri oluyor ve bu da yıllar içinde IQ düzeyinin artmasına neden oluyor.
IQ’su yüksek olanlarda jeton düşmüş olmalı. Türkiye’de IQ düzeyinin neden düşük olduğunu anladık değil mi? Artık de donuk kısım için daha köşeli anlatalım: Bir üstteki paragrafta “zararlı kurşun boyaların yasaklanması” detayı örneğinden gidelim.
Zararlı olduğu çok sonra anlaşılan kurşunlu akaryakıt kullanımı, yapılan bilimsel araştırmalara göre 2004’ten önce doğan herkesin IQ’sunu ~%4,25 oranında düşürdü. Artık yasaklandığı için tabiata olan ziyanı eskisi kadar fazla değil, 2004 yılından sonra doğan kuşak bu yüzden bir evvelki jenerasyona nazaran çok daha sağlıklı ve zeki.
Bilim insanları yaptıkları araştırmalarda, düşük düzeylerde kurşun maruziyetinin bile zeka gelişimini olumsuz etkilediğini ve refleksleri yavaşlattığını tespit etti. Bununla birlikte kurşunlu akaryakıtın felç, kalp hastalığı ve makul kanser tipleri ile temaslı olduğunu buldu.
Zengin ülkeler 1970’lerden itibaren kurşunlu benzin kullanımını azaltmaya, 1980’lerden itibarense yasaklamaya başladı. Lakin kullanımı 2000’li yılların başında 80’den fazla ülkede devam etti.
Türkiye’de 1996 yılında kurşunlu benzin kullanma oranı %86’ydı ve lakin 2004’te yasaklandı. Bu yüzden bu yıl ve öncesinde doğan herkesin zekâ düzeyini düşürdü.Oysa “daha erken adım atılsaydı” yalnızca 30 yaş üstünü etkileyecekti. İşte bu örnekte de gördüğünüz üzere bir şeylerin adımını daima geç attığımız için ortadaki fark açılıyor.
Düşünün, bu sadece örneklerden bir tanesiydi. Diğer faktörleri de işin içine kattığımızda bu ülkede IQ düzeyinin neden bu kadar düşük olduğunu anlayabiliyorsunuz.
Kurşunlu akaryakıtın yasaklanmış olması, hava kalitemizin tertemiz olduğu yanılgısına düşürmemeli.
2021 yılı bilgilerine nazaran üç büyük kentimizde Dünya Sıhhat Örgütü’nün kanserojen madde ilan ettiği “Partikül Madde 2.5 (PM2.5)” kaynaklı hava kirliliğine bağlı erken ölüm sayıları şöyle:
- İstanbul’daki erken vefat sayısı: 8895
- Ankara’daki erken ölüm sayısı: 3157
- İzmir’deki erken vefat sayısı: 2458
PM2.5 konsantrasyonları “Dünya Sağlık Örgütü limit değerlerine uygun olsaydı”, PM2.5 kirliliğine atfedilebilen erken ölümlerin sayısı azaltılarak Türkiye’de her yıl tahminen 26.000 hayat kurtarılabilirdi.
Türkiye’de halkın %27’si hava kirliliğine maruz kalırken bu oran OECD ülkelerinde %14. OECD listesindeki 38 ülkeden 33 tanesinde hava kirliliği oranı düştü lakin bilin bakalım artış yaşanan ülkeler ortasında kimin ülkesi var?
Taşlar hâlâ yerine oturmadıysa başka faktörlere de değinelim:
Yazıları ve araştırmaları zekâ, yaratıcılık ve insan potansiyeline odaklanan bilişsel bilim insanı Scott Barry Kaufman, “Flynn Etkisi; insanlara refah düzeyini yükseltmek için daha fazla fırsat sunduğumuzda, daha fazla insanın başarılı olduğunu hatırlatır.” der.
Önceki jenerasyonlara nazaran refah düzeyimiz arttığı için daha zeki olduğumuzdan bahsettik lakin biz de günümüzde birtakım ülkelere nazaran daha az zeki olduğumuz için aslında onların evvelki kuşağı sayılırız. Yani o refah düzeyinde değiliz, ki bunun için ekstradan istatistik/veri vermeye gerek duymuyoruz zira görünen köy kılavuz istemez.
Refah düzeyi konusunda istatistik/veri vermeye gerek yok dedik lakin sıhhatsiz beslenme konusunda vermemizde yarar var.
Avrupa Obezite Kongresi’nin raporuna göre; obez veya fazla kilolu olan yetişkin sayısı göz önüne alındığında Avrupa ülkeleri arasında Türkiye ilk sırada bulunuyor. Türkiye’de her 3 yetişkinden 2’si fazla kilolu. Obezite faktörü, zekâyı düşürdüğü gibi daha pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor.
Eğitim seviyesi ve kalitesi de IQ’yu değerli ölçüde etkiliyor.
Bu hususta en âlâ olan ülkeler listesine baktığımızda IQ’su en yüksek ülkeler listesiyle ne kadar da misal olduğunu görüyoruz. Pekala Türkiye kaçıncı dersiniz? 41. sırayla tekrar hayli aşağılardayız.
Bu sonuç da pek sürpriz değil; ne de olsa eğitim sistemi neredeyse her sene bir ileri iki geri formunda değiştiriliyor. Üniversite mezunlarının market çalışanı/kurye/kargocu olmaya mecbur bırakıldığı, soruların rahatlıkla çalınabildiği bir sistemden bahsediyoruz.
Biz yalnızca birkaçından bahsettik fakat Türkiye’de IQ’yu düşüren çok fazla faktör var. Hepsine tek tek değinebilmemiz imkansız. Tekrar de “Coğrafya kaderdir.” niyetine yenilip öğrenilmiş çaresizliğin sizi esir almasına müsaade vermeyin.
Okuyun, sağlıklı beslenin, spor yapın, sigarayı bırakın, siyasalların sizi kolay kolay yönlendirmesine müsaade vermeyin, etrafınızı değiştirin(değiştiremiyorsanız da sosyal medyadaki çevrenizi şekillendirin), Survivor üzere programlar yerine öğretici dizi/film/belgeselleri izleyin, lisan öğrenin ve de Webtekno’nun öğretici içeriklerini okumaya devam edin.
Fakat şöyle de bir gerçek var ki; OECD verilerine göre ülkemiz nüfusunun ~%40’ı okuma/yazma, okuduğunu manaya, kolay matematik/sayı bilgisi, kolay sorun çözme üzere temel yeteneklere sahip değil. Yani bu içeriği gerçek düzgün anlayamayacak olan pek çok kişi bulunuyor maalesef. Umarız ki en sade haliyle anlatabilmişizdir.
- Kaynaklar: OECD, World Population Review, Greenpeace Türkiye
